14 Jan Ռիչըրդ Բրոթիգըն | Richard Brautigan

Ռիչըրդ Բրոթիգըն | 1935-1984թթ., ԱՄՆ

Ճամփորդենք դեպի նոր ամերիկյան տունը

Կան դռներ,
որ ուզում են ազատվել
իրենց ծխնիներից
կատարյալ ամպերի հետ թռչելու համար:

Կան պատուհաններ,
որ ուզում են
դուրս պրծնել
շրջանակներից՝ վազելու
եղնիկների հետ
գյուղի մարգագետիններում:

Կան պատեր,
որ ուզում են գաղտագողի
մոտենալ լեռներին
վաղ առավոտյան
կիսամութի միջով:

Կան հատակներ,
որ ուզում են վերածել
կահույքը
ծաղիկների ու ծառերի:

Կան տանիքներ,
որ ուզում են նրբագեղորեն
ճամփորդել
աստղերի հետ խավարի
շրջանների միջով:

Երկրորդ թագավորությունը

Աստղերի առաջին
թագավորությունում
ամեն բան
կիսագեղեցիկ է:

Եղունգներդ
հրեշտակներ են՝
սիրո երկար
գիշերից հետո
քուն մտած:

Ձայնը
աչքերից՝
քամու սանդուղքով
ցած իջնող
ձյուն:

Մազերդ
աստծո՝ ծաղիկներ
հավաքելու
գույնն ունեն:

Աստղերի երկրորդ
թագավորությունում
կաս միայն

Դու:

Ընծաներ

Լուսաբացին, երբ ցողը վրան խփի
խոտերի վրա, կգա՞ս իմ գերեզմանին՝
շաղ տալու հացի փշրանքներ՝
կախարդված խոհանոցից բերված:

Կհիշե՞ս, որ ես այնտեղ եմ՝ հողի տակ՝
աչքերս քայքայված,
ականջներս փշրված
ու լեզուս վերածված ստվերների:

Կհիշե՞ս արդյոք, որ ես գնում էի
շատերի գերեզմանին ու միշտ գիտեի, որ
ես եմ այնտեղ թաղված:

Ու հետո, երբ տուն էի գալիս, որտեղ
տաք է, գլուխս չէի լցնում
գրողի տարած մտքերով:

Կհիշե՞ս արդյոք, որ մի օր
ես գնացի քո գերեզմանին, ու դու մահացել էիր
շատ տարիներ առաջ, և ոչ ոք չէր մտածում
քո մասին այլևս
բացի ինձանից:

Կհիշե՞ս արդյոք, որ մենք փխրուն ընծաներ ենք՝
աստղերից տրված, ու մենք կոտրվում ենք:

Կհիշե՞ս արդյոք, որ մենք ցավ ենք,
որ սպասում է ճչալու, փոս ենք,
որ սպասում է փորվելու, և
արցունքներ ենք, որ սպասում են
թափվելու:

– – –

Եվ կհիշե՞ս արդյոք, որ երբ հեռանաս
իմ գերեզմանից, թռչունները կգան
ու հացը կուտեն:

Անցյալը հետ չես բերի

Պորտալարը հետ
չես ամրացնի,
որ միջով կյանք հոսի
նորից:

Մեր արցունքները երբեք լրիվ
չեն չորանում:

Մեր առաջին համբույրը հիմա ուրվական է,
որ թևածում է մեր բերանների վրա, մինչ նրանք
թաղվում են
մոռացության մեջ:

Լեգենդ ձիերի մասին

Իհարկե
իրականության
մարմնավաճառները
երազներում
կույս են դառնում
բայց մարգագետնում
յոթ ձի կա
ու ոչ մի
հեծյալ
ու ամեն ինչ
կատարվում է
միանգամից:
Անձրևում է:
Ձյուն է գալիս:
Արև է:
Խոտը սև է
ու մարգագետնում
յոթ ձի կա
ու ոչ մի
հեծյալ:
Ծեր կինը
մոտենում է
խնձորներ վաճառելով:
Խնձորները շատ գեղեցիկ են
բայց ձիերը
վախենում են
ու թաքնվում
օվկիանոսում:
Ձկները նրանց
տարօրինակ են
նայում:

Սպասումը

Ասես
տարիներ անցան,
մինչ
ես քաղեցի
մի փունջ
համբույր
նրա բերանից
ու դրեցի
լուսաբացի գույն ունեցող ծաղկամանում՝
իմ
սրտի
մեջ:

Բայց
արժեր
սպասել:

Որովհետև
ես
սիրահարված
էի:

Սիրային բանաստեղծություն

Ցավից միշտ էլ կարելի է մի բան ստանալ:

Մայրդ գործում է:

Կարմիրի բոլոր երանգներով շարֆեր:

Սուրբ ծննդյան համար են, քեզ տաք կպահեն,
մինչ նա նորից ու նորից կամուսնանա՝
քեզ իր հետ տանելով:

Ոչինչ չէր ստացվի,
քանի որ նա այրիացած սիրտն իր հետ տանում էր տարիների միջով,
ասես մեռյալները վերադառնում են:

Զարմանալի չէ, որ դու այսպիսին ես՝
վախենում ես արյունից, ու քո կանայք
մեկը մյուսի ետևից շարվող աղյուսի պատեր են հիշեցնում:

Վերջին ուղևորությունը

Մեռնելը նման է
ավտոստոպով
անծանոթ քաղաք գնալուն
ուշ գիշերով,
երբ ցուրտ է
ու անձրևոտ,
և դու մենակ ես
նորից:

Հանկարծ
փողոցի բոլոր լապտերները
մարում են,
ու ամեն ինչ
մթնում է
այնքան,
որ նույնիսկ շենքերն են
վախենում մեկը մյուսից:

Անգլերենից թարգմանեց Ռուզաննա Սուքիասյանը